Dlaczego Opolszczyzna?
„Jeszcze do niedawna, aby oddać się enoturystyce trzeba było jechać do Francji, Włoch, Austrii, Niemiec, Portugalii czy Hiszpanii. Dzisiaj nie tylko nie musimy wyjeżdżać z kraju, ale nawet z regionu: mamy koło siedemnastu rodzinnych winnic, które zapraszają do odwiedzin. Tworzą one opolski szlak winnic. Jest on nawiązaniem do tradycji, kiedy to zakonnicy >>biali bracia<< już w 1228 r. (w XIII w.) przybyli do Opola i zakładali pierwsze winnice” – wyjaśnia od razu Genowefa Prorok, dyrektor Opolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Łosiowie (OODR), współorganizatorka wydarzenia.
Winnice na Opolszczyźnie rozwijają się ponownie od początku bieżącego stulecia. Pierwsze zaczęły powstawać po 2010 roku. Wpłynęło na to wiele czynników: środki i dofinansowania z programów unijnych, poszukiwanie nowych sposobów rozwoju gospodarstwa – dywersyfikacja produkcji rolnej. Niektóre z wiodących winnic na Opolszczyźnie zajmują areał uprawy winnej latorośli o powierzchni ponad 40 ha.
„Opolszczyzna staje się coraz silniejszym punktem na winiarskiej mapie Polski. W odpowiedzi na potrzeby sektora oraz jako kontynuację wcześniejszego spotkania z opolskimi producentami wina, zorganizowaliśmy konferencję >>Wino bez tajemnic<<. Naszym celem jest wsparcie rodzimych winiarzy poprzez wymianę wiedzy i doświadczeń, omówienie aktualnych regulacji prawnych oraz wskazanie możliwości i szans rozwoju winiarstwa” – dodaje Dorota Szyra, Wojewódzki Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w Opolu.
Idea spotkania
Konferencja odbyła się w siedzibie Opolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Łosiowie.
„Od kilku lat współpracujemy z Inspekcją Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych oraz Administracją Celno-Skarbową w ramach szkoleń i konferencji w celu przekazywania informacji, przepisów prawnych oraz znakowania produktów winiarskich – uzupełnia Genowefa Prorok, dyrektor OODR. – Nasz ośrodek jest znany winiarzom jako miejsce ciekawych spotkań i wydarzeń branżowych”.
Konferencja „Wino bez tajemnic” zgromadziła kilkudziesięciu przedstawicieli branży z regionu opolskiego – zarówno producentów, dzierżawców i właścicieli winiarni, jak i influenserów czy sprzedawców polskich wyrobów winiarskich.
Idea spotkania narodziła się w kontekście wyników nadzoru nad rynkiem wina, prowadzonego przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych oraz postulatów i pytań środowiska winiarskiego zgłaszanych do Inspekcji.
Celem organizatorów konferencji było stworzenie impulsu do występowania przez krajowych producentów lub grupy producentów win z wnioskiem do Komisji Europejskiej o rejestrację nazwy produktu chronionej oznaczeniem geograficznym.
Winom można przyznać wspólnotowe „oznaczenie geograficzne”, jeżeli mają szczególny związek z miejscem, w którym są wytwarzane. Jedną z wielu zalet trunków posiadających status chronionej nazwy pochodzenia (ChNP) lub chronionego oznaczenia geograficznego (ChOG) jest prawo do zamieszczenia w ich etykietowaniu odniesienia do jednostki geograficznej, w której zostały wyprodukowane. Aktualny stan prawny nie pozwala na podawanie takich informacji w oznaczeniu win bez ChNP lub ChOG. Wspólnotowe „oznaczenia geograficzne” umożliwiają również oznaczenie win rocznikiem i odmianą winorośli, z której pochodzą, z pominięciem określonej przepisami procedury administracyjnej (certyfikacji prowadzonej przez IJHARS).
Dodatkowo, ideą konferencji było wyjaśnienie przepisów dot. rynku win, w części, w jakiej odnoszą się do dostarczania konsumentom informacji o produkcie oraz w części odnoszącej się do prowadzenia składów podatkowych.
Konferencja on-line „Wino bez tajemnic” Łosiów, 18 marca 2025, cz. I
Konferencja on-line „Wino bez tajemnic” Łosiów, 18 marca 2025, cz. II
Nadzór IJHARS nad rynkiem polskiego wina
Według najnowszych danych z ewidencji prowadzonej przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, w Polsce zarejestrowanych jest blisko 709 podmiotów wyrabiających wino z winogron pochodzących z upraw winorośli położonych na terenie Polski, przeznaczonych do obrotu handlowego.
IJHARS podczas kontroli przeprowadzonych u producentów win na przestrzeni ostatniego minionego roku zweryfikowała cechy organoleptyczne, parametry fizykochemiczne i oznakowanie wina przeznaczonego do obrotu handlowego. Wyniki kontroli wskazują na coraz lepszą jakość polskich win, jedynie w pojedynczych stwierdzono niezgodności składu fizykochemicznego. Dość powszechne są jednak nieprawidłowości w oznakowaniu, które dotyczą przede wszystkim podawania niedozwolonego odniesienia do nazwy jednostki geograficznej, w której wytworzono wino, tj. informacji zastrzeżonych wyłącznie dla win posiadających status ChNP i ChOG.
W trakcie kontroli sprawdzano także wymagania formalno-prawne, prawidłowość prowadzenia rejestrów przychodu i rozchodu produktów winiarskich, opracowanie i wdrożenie systemu kontroli wewnętrznej wyrobu i rozlewu wina oraz prawidłowość procesu usunięcia produktów ubocznych powstałych przy wyrobie wina.
Kontrola jakości wina była przeprowadzona w 2024 roku, na etapie produkcji. IJHARS w blisko 60% skontrolowanych podmiotach stwierdziła nieprawidłowości, przede wszystkim związane właśnie ze znakowaniem.
Więcej na ten temat pod linkiem: https://www.gov.pl/web/ijhars/wyniki-kontroli-jakosci-wina.
„Wina polskiej produkcji są coraz lepszej jakości a najlepsze gatunki nie ustępują uznanym na świecie markom. Jakość polskiego wina nie budzi specjalnych zastrzeżeń. Gorzej jest ze znakowaniem, wymaga jeszcze poprawy” – konkluduje dr Przemysław Rzodkiewicz, Główny Inspektor IJHARS.
Możliwości, wyzwania, dylematy winiarzy – próby znalezienia odpowiedzi
Odnotowywane wciąż trudności producentów win w eliminowaniu stwierdzanych nieprawidłowości w zakresie znakowania i procedury rejestracji win zainspirowały organizatorów konferencji do przygotowania platformy dla swobodnej dyskusji, do której oprócz winiarzy zaproszono przedstawicieli najważniejszych instytucji państwowych nadzorujących branżę. Paneliści w swoich prezentacjach omówili następujące zagadnienia:
- wartość odżywcza i kalkulacja kaloryczności wina (IJHARS),
- przepisy UE dotyczące zakazu umieszczania na etykietach win odniesień do regionów geograficznych (MRiRW),
- procedura rejestracji ChNP oraz ChOG w sektorze win: możliwości, zalety i wady (MRiRW),
- jakość zdrowotna win – działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej (WSSE Opole),
- skład podatkowy (KAS Opole),
- dokumentowanie czynności produkcyjnych dotyczących wyrobów winiarskich, którego obowiązek wynika z ustawy o podatku akcyzowym.
Przewodnik po znakowaniu win innych niż musujące
Konferencja była również okazją do oficjalnego zaprezentowania nowej publikacji merytorycznej przygotowanej przez IJHARS. Wychodząc naprzeciw potrzebom i zainteresowaniu branży winiarskiej, ogólnopolski zespół ekspertów IJHARS opracował i wydał „Przewodnik po znakowaniu win innych niż musujące”. W formie elektronicznej dostępny jest dla wszystkich zainteresowanych pod linkiem: WINO przewodnik po znakowaniu win innych niż musujące.
Przewodnik został przygotowany w celu wyjaśnienia i ułatwienia interpretacji treści przepisów regulujących zasady znakowania win innych niż musujące oraz przybliżenia kwestii związanych z certyfikacją wina. Zawarte w publikacji treści odnoszą się wyłącznie do win innych niż musujące, otrzymanych z winogron lub moszczu winogronowego. Wina owocowe – jak i inne, fermentowane napoje winiarskie – są objęte innymi regulacjami prawnymi, nieuwzględnionymi w broszurze. Należy także pamiętać, że broszura nie stanowi źródła prawa.
Wydarzenie zostało objęte patronatem polskiej prezydencji w Radzie UE, jak również honorowym patronatem Czesława Siekierskiego, ministra rolnictwa i rozwoju wsi i Moniki Jurek, wojewody opolskiego.
Źródło informacji: IJHARS
